(Vũ khí)
–
Một thương vụ vũ khí lớn nhất lịch sử từ khi thành lập Slovakia đã được ký kết. Đánh dấu nhiều vấn đề bước ngoặt liên quan tới Nga.
Thương vụ lịch sử của Slovakia và kế hoạch thoát vũ khí Nga
Ngày 12/12, Slovakia và Mỹ đã chính thức ký kết thương vụ vũ khí siêu khủng trị giá 1,6 tỷ Euro mua 14 máy bay chiến đấu F-16 mới nhất do Mỹ chế tạo nhằm thay thế cho những chiếc Mig-29 cũ kỹ từ thời Tiệp Khắc.
Bộ trưởng Quốc phòng Slovakia Peter Gajdos ký kết với đại diện Tập đoàn Lockheed Martin Ana Wugofski tại Thủ đô Bratislava thỏa thuận quân sự này. Đây được đánh giá là bản hợp đồng quốc phòng có giá trị kỷ lục kể từ khi Slovakia lập nước năm 1993 đến nay.
Theo hợp đồng, ngoài 14 chiếc F-16 được sản xuất mới, phía Mỹ sẽ cung cấp thêm cho Slovakia các nội dung hậu cần, huấn luyện phi công và vũ khí đi kèm theo máy bay. Ngoài ra, Washington cũng đưa ra các gói đề nghị nâng cấp cơ sở hạ tầng sân bay với chi phí phải chăng để Bratislava xem xét hợp tác.
Bộ trưởng Quốc phòng Slovakia và Đại diện của Lockheed Martin kỹ kết hợp đồng F-16 |
Phát biểu sau lễ ký kết, Thủ tướng Slovakia Pellegrini khẳng định bản hợp đồng này chính thức chấm dứt giai đoạn lạc hậu của nền quốc phòng Slovakia. “Đây là thời khắc lịch sử, khi chúng ta có thể khẳng định bước đền nền công nghệ quốc phòng hiện đại” – ông Pellegrini phát biểu.
Năm 2018, Slovakia cũng nhận những chiếc máy bay trực thăng chiến đấu Black Hawk cuối cùng trong hợp đồng 9 chiếc với Mỹ được ký kết từ năm 2015. Ngoài ra, quốc gia này cũng sử dụng mẫu máy bay C-27J Spartan của châu Âu để thay thế mẫu An-26 đa lỗi thời.
Thậm chí, Slovakia chấp nhận mua 70 chiếc xe quân sự thuộc hãng Land Rovers với đơn giá 72.000 USD/chiếc cũng được Bratislava sử dụng để thay thế cho loạt xe UAZ đã cũ của Liên Xô.
Có thể thấy rằng, Slovakia đã mạnh tay thay thế toàn bộ khí tài quân sự có nguồn gốc Liên Xô – Nga của mình bằng nền tảng vũ khí phương Tây.
Chiến thắng của Mỹ-NATO về địa chính trị?
Bản hợp đồng vừa được ký kết không chỉ là bước nhảy vọt trong hiện đại hóa quân sự của Slovakia mà còn là bước tiến lớn trong quan hệ giữa quốc gia này với NATO và ngược lại.
Slovakia là thành viên của NATO từ năm 2004, tuy nhiên, những nền tảng vũ khí yếu kém và trái ngược đã khiến những sự hợp tác giữa Bratislava và NATO có những rào cản đáng kể.
Máy bay Black Hawk được biên chế trong quân đội Slovakia |
Tuy nhiên, kể từ khi cuộc khủng hoảng Ukraine diễn ra từ năm 2014, những thay đổi tích cực đã đến từ phía chính phủ Bratislava. Đầu tiên phải kể đến việc Slovakia cho phép các đơn vị hỗn hợp của NATO đặt căn cứ quân sự trên quốc gia mình vào tháng 10/2017.
Robert Ondrejcsak, quan chức cấp cao Bộ Quốc phòng Slovakia phát biểu bên lề Diễn đàn An ninh Quốc tế Halifax hôm 19/11/2018 nhấn mạnh, việc mua vũ khí Mỹ và tăng cường hợp tác với NATO là bước đi đơn giản và hiệu quả nhất để đảm bảo mối quan hệ đồng minh chiến lược của Bratislava với Washington, cũng như đảm bảo cho an ninh chính trị của Slovakia.
“Chúng tôi muốn xem Mỹ là quốc gia lãnh đạo thế giới tự do như họ đã làm trong 70 năm qua. Chúng tôi đã được nghe rất nhiều về trật tự thế giới dựa trên giá trị. Nó rất có ý nghĩa với chúng tôi”, Ondrejcsak nhấn mạnh.
Quan chức Ondrejcsak cũng nhấn mạnh việc Ukraine không được gia nhập NATO cũng như những bị động của quốc gia này so với sức ép từ phía Nga đều xuất phát từ việc Kiev không tập trung vào một nền tảng quốc phòng hiện đại và chủ động.
Ngoài ra, việc Slovakia đào thải nền tảng vũ khí của Liên Xô – Nga trong biên chế khí tài quốc phòng chủ lực của nước này cũng mở ra một cơ hội triển khai quân lực nhanh chóng của các nước NATO đến sát vùng biên giới với Nga.
Nếu không tính các quốc gia trong quá trình dự bị trở thành thành viên của NATO như Ukraine, Gruzia… thì những Ba Lan, Romania, Slovakia… chính là tiền tuyến chống Nga mà NATO xây dựng.
Chỉ huy quân đội Slovakia và lính Mỹ trong một cuộc tập trận chung của NATO |
Việc Slovakia hoàn thiện cơ sở hạ tầng hiện đại và phù hợp với nền tảng vũ khí phương Tây sẽ cho phép quân lực của Tây Âu huy động và di chuyển sang khu vực “tiền tuyến chống Nga” tại Slovakia trong khoảng vài tiếng đồng hồ.
Chưa kể đến sự hợp tác sâu rộng của Slovakia với NATO cho phép các kế hoạch quân sự nhằm tạo ra ảnh hưởng với Nga cũng được gia tăng. Đáng chú ý, Slovakia có lãnh thổ chung biên giới với Ukraine, các diễn biến phức tạp từ quốc gia này sẽ được kiềm tỏa nếu trong tương lai xảy ra nhiều biến cố mới khó lường.
Quy định của chính quyền Bratislava cho phép NATO xây dựng căn cứ quân sự trên đất Slovakia đã cho thấy điều này. Bản thân Mỹ trong năm 2017 cũng đã đề nghị Slovakia cho phép các tập đoàn tài chính nước này được đầu tư hàng trăm triệu USD vào việc nâng cấp hay xây mới các căn cứ không quân, sân bay quân sự tại Slovakia, đặc biệt với các tỉnh giáp Ukraine và Ba Lan.
Những gì Slovakia thể hiện cũng là kinh nghiệm thực tế nhất đối với các quốc gia đang trong giai đoạn dự bị của NATO. Chỉ cần mua thật nhiều vũ khí của Mỹ và phương Tây, cùng với quan điểm chống Nga mạnh mẽ sẽ làm thúc đẩy tiến trình xét duyệt trở thành thành viên của NATO.
Đỗ Tú