(Vũ khí)
–
Mỹ tố cáo Nga vi phạm INF, đe dọa các nước đồng minh châu Âu, châu Á, thậm chí cả Trung Quốc để nhử chiêu đánh hội đồng Nga.
Mỹ dọa đồng minh
Trang National Interest của Mỹ vừa có bài viết “Tại sao Mỹ phải ngăn chặn Nga vi phạm INF.
INF tên đầy đủ là Hiệp ước các lực lượng hạt nhân tầm trung mà Liên Xô và Mỹ đã ký kết vào năm 1987 nhằm loại bỏ những tên lửa tầm trung và tầm ngắn có khả năng mang đầu đạn hạt nhân.
Giới phân tích Mỹ cho rằng hiệp ước vốn tồn tại trong suốt 30 năm qua đang có nguy cơ bị đổ vỡ. Nga đã vi phạm hiệp ước khi thử nghiệm và triển khai một tên lửa hành trình tầm trung đất đối không. Chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama lúc đó đã tìm cách đưa Nga quay trở lại thỏa thuận song thất bại.
Lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev và Tổng thống Mỹ Reagan ký INF tại Nhà Trắng, Washington vào ngày 8/12/1987 |
Việc bảo toàn hiệp ước vẫn là vì lợi ích của Mỹ và các đồng minh ở châu Âu và châu Á, song đây sẽ là một cuộc chiến rất khó khăn. Nếu chính quyền Tổng thống Donald Trump muốn đưa Nga trở lại với thỏa thuận thì phải cần tới đòn bẩy. Đòn bẩy đó là thuyết phục được Moscow rằng cái giá phải trả về quân sự và chính trị nếu tiếp tục vi phạm hiệp ước sẽ cao hơn nhiều so với cái mà quân đội Nga hi vọng đạt được.
Trước khi đạt được INF, với việc triển khai tên lửa đạn đạo Pershing II và tên lửa hành trình đất đối không ở châu Âu để đáp trả việc Liên Xô lúc đó triển khai tên lửa đạn đạo SS-20, Mỹ đã thuyết phục được Nga chấp nhận thỏa thuận hủy bỏ các tên lửa đó.
Tới tháng 7/1991, hai bên đã tiêu hủy gần 2.700 tên lửa tầm trung có thể mang đầu đạn hạt nhân, bao gồm các tên lửa SS-20, Pershing II và tên lửa hành trình.
Năm 2007, các quan chức cấp cao Nga bắt đầu bày tỏ quan ngại về hiệp ước, cho rằng các nước thứ ba đang bắt đầu có được các tên lửa tầm trung với số lượng đáng kể. Các nước này bao gồm Trung Quốc, Triều Tiên, Ấn Độ, Pakistan, Iran và Israel. Tất cả các nước này có một điểm chung là đều thân với Nga hơn với Mỹ.
Trạm radar tại Romania thuộc hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ triển khai tại châu Âu và bị Nga lên án |
Người Mỹ đặt một câu hỏi “ngây thơ” rằng không rõ tại sao với lực lượng và vũ khí hạt nhân lớn, Nga lại cần tới các tên lửa tầm trung để đối phó với các lực lượng của nước thứ ba.
Tuy nhiên, khi ban lãnh đạo Nga quan ngại thực sự về an ninh thì họ đã có cách: rút ra khỏi hiệp ước như các điều khoản của nó cho phép. Điện Kremlin đã phớt lờ các nỗ lực đưa Nga trở lại thỏa thuận của chính quyền Obama và thay vào đó lại cáo buộc Mỹ vi phạm hiệp ước.
Một số nhân vật ở Washington đề xuất Mỹ rút khỏi hiệp ước. Dường như đó không phải là hành động khôn ngoan nhất. Do quan ngại về nguồn tin và cách thức, chính quyền Mỹ đã ít công khai việc vi phạm của Nga.
Washington có thể đi tới kết cục là sẽ bị chỉ trích phá hoại hiệp ước – và việc nước này rút khỏi hiệp ước sẽ giúp Nga được tự do triển khai các tên lửa tầm trung mà không bị ngăn cản, trong khi quân đội Mỹ chưa có kế hoạch nào với các tên lửa tầm trung của riêng mình.
Hiệp ước chấm dứt đồng nghĩa với việc các đồng minh của Mỹ và các nước khác ở châu Âu và châu Á sẽ thấy mình bị đe dọa trước số lượng không hạn chế các tên lửa hành trình tầm trung của Nga. Không còn hiệp ước, Moskva có thể chọn cách bổ sung thêm bằng việc chế tạo các tên lửa đạn đạo tầm trung mới.