10 máy bay làm thay đổi thế giới: Không có F-22, F-35

(Vũ khí)

–
Xin được giới thiệu tiếp loạt bài xếp hạng 10 máy bay “làm thay đổi (bản chất) chiến tranh trên không” của chuyên gia quân sự Nga Roman Skoromokhov.

Bài viết với tiêu đề trên đăng trên “Bình luận quân sự” (Nga) ngày 15/11/2019.

Chúng ta tiếp tục câu chuyện về những chiếc máy bay làm thay đổi (bản chất) chiến tranh trên không và trên mặt đất. Trong phần đầu, chúng ta đã xem xét các máy bay của nửa đầu thế kỷ 20, còn bây giờ, lẽ tất nhiên, đến lượt nửa sau thế kỷ 20.

Trong phần thứ hai này, chúng ta sẽ xem xét (xin chú ý cho!) những máy bay có tác động thực sự đến việc tiến hành các hoạt động tác chiến. Tôi đề nghị các bạn đọc hiểu cho là tất cả những F-22, F-35, J-20 và Su-57 sẽ không có mặt trong bài báo này!

Những máy bay của cái gọi là thế hệ thứ năm nói trên vẫn chưa kịp có bất cứ một đóng góp nào cho chiến thuật và chiến lược tiến hành chiến tranh, ngoại trừ chính bản thân sự tồn tại của chúng.

Vâng, đúng là chúng đã có mặt trên đời, nhưng hiện giờ mới chỉ có thế. Quả là đã có một F-35 trong biên chế của Không quân Israel thử đánh nhau tại Syria, tất cả những máy bay (thế hệ năm) còn lại đơn giản là chỉ đang tồn tại, thế thôi.

Trong khi chúng ta đang nói về máy bay thực tế và về những đóng góp thực sự của chúng cho sự phát triển (của hàng không quân sự).

1. MiG-15 và F-86

F-86 đã đánh nhau với MiG-15 trên bầu trời Triều Tiên trong những trận không chiến đầu tiên trong lịch sử giữa các máy bay phản lực với nhau. Chiến thuật sử dụng các máy bay phản lực, máy bay tiêm kích phản lực và máy bay đánh chặn phản lực đã được sinh ra chính trên bầu trời Triều Tiên.

Vì thế nên những máy bay này giữ một vị trí xứng đáng trong lịch sử hàng không quân sự.

2. Тu -95 và В-52

Hai chiếc máy bay luôn được đưa ra so sánh với nhau. Các kỷ lục gia về thời gian khai thác.

Bản chất của hai con quái vật này là như nhau – chúng đều chuyên chở cái chết trong định dạng thông thường và định dạng hạt nhân. Chính việc sản xuất hàng loạt những chiếc máy bay này đã khiến nhiều quốc gia phải thay đổi triệt để cơ cấu các hệ thống phòng không và khả năng phòng thủ của mình.

Tất nhiên, vào đầu những năm 50 của thế kỷ trước, Tu-95 và B-52 trông giống như một loại vũ khí trừng phạt hay báo thủ cực kỳ khủng khiếp.

Vâng, rất nhiều vị không đồng ý vì cho rằng Tu-95 động cơ tuabin nên nó không thích hợp lắm để được đưa vào đây. Tuy nhiên, các tên lửa T-95 chống bom B-52 – thật khó để nói ai sẽ dễ thở hơn.

Vâng, B-52 đã chiến đấu rất nhiệt tình. Trong bất kỳ một cuộc xung đột nào có người Mỹ thò mũi vào, B-52 đều bay ngay tới đó và để “thiết lập nền dân chủ”. Còn Tu-95- thì mới chỉ ngửi mùi thuốc súng năm 2015 tại Syria. Còn mùi đầu tác chiến hạt nhân, tạ ơn Chúa, nói chung là chưa thấy.

Nhưng những chiếc máy bay này đã đóng một vai trò rất quan trọng trong lịch sử ngành hàng không thế giới.

3. МiG-21

Kiểu máy bay siêu âm phổ biến nhất (có số lượng nhiều nhất) trong lịch sử. Trong quá trình sản xuất hàng loạt, nó đã nhiều lần được hiện đại hóa và đã thành một máy bay đánh chặn hoặc máy baytrinh sát. MiG-21 được nhiều nước sử dụng trong nhiều cuộc xung đột vũ trang trên thế giới.

MiG-21 đã trở thành đối thủ rất nặng ký của McDonnell Douglas F-4 Phantom II trong Chiến tranh Việt Nam. Mỹ thậm chí đã buộc phải triển khai một một chương trình đặc biệt chuyên rèn luyện và xây dựng chiến thuật không chiến với MiG-21 Việt Nam cho phi công Mỹ, – đóng vai MiG-21 trong các lần tập huấn là Northrop F-5.

MiG-21 “có lỗi” trong việc lắp lại vũ khí pháo cho máy bay. Chính việc sử dụng MiG-21 sery đầu không có pháo, chỉ với một quả tên lửa, đã là một sai lầm. Nhưng nói cho công bằng, đối thủ của MiG- 21 trên bầu trời Việt Nam, tức “Phantom”, cũng gặp vấn đề tương tự.

MiG-21 đã có trong trang bị của không quân hơn 65 quốc gia. Kết quả sử dụng MiG-21 rất khác nhau, nơi thì các phi công có thể sử dụng một chiếc máy bay như vậy, ở mức tốt và hơn tốt, nơi thì chất lượng của các phi công “cần hoàn thiện hơn” (chiến tranh Ả Rập-Israel).

4. Lockheed SR-71 “Blackbird” và U-2

Chương trình các máy bay “không thể bị bắn hạ” để trang bị cho không quân trính sát chiến lược tầm xa. Ý tưởng này rất thú vị, nó tập trung ưu tiên các tiêu chi tốc độ, độ cao và khả năng cơ động, để làm cho máy bay này là “không thể với tới” đối với bất kỳ phương pháp và phương tiện phòng không nào.

Chúng được thiết kế để hoạt động ở độ cao trên 20 km, nghĩa là trên thực tế- hoạt động trên tầng bình lưu. Độ cao mà trên nguyên tắc là không thể đánh chặn một cách bình thường- một độ cao được cho là sẽ “che chở” cho Lockheed SR-71 “Blackbird”  và U-2 khi thực hiện các chuyến bay trinh sát.

Với R-71, thì chiếc máy bay đã “nghỉ hưu” vào năm 1998 mà không cho đối phương (tức Liên Xô) được hưởng một niềm vui chiến thắng nào. Nhưng với U-2, nó không được may mắn như vậy, có ít nhất 6 máy bay “vẫn bị bắn hạ” và đã bị các tổ hợp tên lửa phòng không S-75 của Liên Xô bắn rơi, một số phi công thiệt mạng trong các vụ tai nạn.

Nhưng dù sao, các máy bay trinh sát trên đã có những đóng góp nhất định. Nhưng ta sẽ nói chuyện này sau.

5. МiG-25 và МiG-31

Trên thực tế, đây là biện pháp đáp trả B-1, U-2 và nhiều thủ thuật khác của người Mỹ. Là những máy bay đánh chặn cho đến nay vẫn giữ một số kỷ lục về tốc độ và độ cao chưa bị phá và có thể bắn hạ bất cứ thứ gì nếu nó bay vào khu vực được giao trách nhiệm (cho hai máy bay trên).

Còn về việc trên toàn thế giới cho đến nay vẫn chưa ai chế tạo được một cái gì đó (máy bay) tương tự (như MiG-25 và MiG-31), thì điều đó không chỉ nói về một chuyên ngành quá hẹp nào đó (chế tạo MiG-25 và MiG-31), mà còn nói lên một thực tế khác- đó là khả năng hạn chế của các trường phái thiết kế khác (trên thế giới so với Liên Xô-Nga).

Có thể tranh cãi, nhưng học thuyết phòng thủ của nước ta phải có những trụ cột, trong đó có các máy bay như vậy.

6. Su-25

Máy bay cường kích, máy bay hỗ trợ hỏa lực trực tiếp cho lực lượng mặt đất . Nó đã chiến đấu, có lẽ, trong tất cả các cuộc xung đột có thể hình dung được, bắt đầu từ Afghanistan và kết thúc tại Syria. Người thừa kế và phát triển sự nghiệp của IL-2.

Hiện nay, chỗ nào người ta cũng bàn đến chuyện Su-34 và máy bay lên thẳng hoàn toàn có thể thay thế cho Su-25 trong các hoạt động tác chiến. Tuy nhiên, máy bay này (Su-25) đã đóng vai trò quan trọng nhất định trong lịch sử, mà còn hoàn thành ở mức xuất sắc! Chính Su-25 đã buộc nhiều quốc gia phải khẩn cấp, nếu không tự thiết kế- chế tạo được pháo phòng không cỡ nòng nhỏ, thì ít nhất cũng phải mua nó.

7. Hawker Siddeley Harrier

Còn một máy bay cường kích khác, nhưng là máy bay cường kích đặc biệt. Đây là máy bay cường kích đầu tiên có khả năng cất và hạ cánh thẳng đứng – hoặc trên đường băng ngắn và là máy bay tiêm kích cất hạ cánh thẳng đứng và trên đường băng ngắn phát triển từ các máy bay cường kích duy nhất thực sự thành công- trong số rất nhiều máy bay tiêm kích được thiết kế vào thời đại đó .

Vâng, những chiếc máy bay như trên có số lượng không nhiều, nhưng những công việc thiết kế dòng máy bay này vẫn đang đượctiếp tục.

Máy bay cất- hạ cánh thẳng đứng và trên đường băng ngắn rất đắt tiền và không dành cho tất cả các nước, xét từ góc độ công nghệ.

8. McDonnell Douglas F-15 Eagle (Đại bàng)

Có thể nói gì về chiếc máy bay này? Nó đang được sản xuất, đang được bán và đang được mua, đang có trong trang bị của nhiều quốc gia và được sử dụng rất thành công trong các cuộc xung đột.

Đây là một dự án rất thành công và rất có chất lượng, được hiện thực hóa một cách hoàn hảo. Có vị trí vững chắc trên thị trường.

Tuy nhiên, công lao chính của F-15 lại là – chính sự hiện diện của nó trong trang bị của Mỹ và các đồng minh đã “tổ chức” một vòng chạy đua vũ trang mới và làm xuất hiện một máy bay cũng mới có khả năng trở thành một “sát thủ đại bàng”.

9. Su-27

Đây là kết quả từ công việc của Hãng Douglas (Mỹ). Nếu như người Mỹ không chế tạo F-15, thì sẽ không cần tới Su-27.

Cuối cùng thì Phòng thiết kế Sukhoi cũng đã thiết kế và chế tạo được một chiếc máy bay- nó không chỉ là một máy bay tiêm kích tốt mà còn trở thành ông tổ của nhiều máy bay hiện đại ngày nay. Các máy bay tiêm kích trên tàu sân bay Su-33, máy bay tiêm kích đa năng Su-30, Su-27M, Su-35 và máy bay ném bom chiến trường (chiến thuật) Su-34- đều là các hậu duệ trực tiếp và rất thành công của Su-27.

Và vậy đấy, đó là bảng xếp hạng gồm hai phần của chúng tôi, và như dự đoán từ trước, nó hơi khác so với (bảng xếp hạng của) người Mỹ. (không hiểu sao không có máy bay thứ 10- ND).

Nhưng nói cho đúng ra, thì việc gì cứ phải trùng khớp mới được?

Cũng có thể, tất nhiên, là tôi (R.Skoromokhov) đã sai, nhưng theo tôi, trong bảng danh sách này chính là những chiếc máy bay đã thực sự đã trở thành các dấu mốc quan trọng trong lịch sử. Bởi vì chúng (các máy bay đó) đã thành công, chúng đã làm việc “đúng chuyên ngành” và thực sự đã đem lại một cái gì đó, đóng góp một cái gì đó.

Thế còn F-117 và F-22 thì sao? Chúng chỉ được mỗi một việc là làm xấu mặt (người Mỹ). Các dự án trên đã ngốn hàng núi tiền, nhưng cuối cùng lại vẫn là F-14 và F-16, -chính hai kiểu máy bay này mới là lực lượng chịu tải lớn nhất trong Không quân Hoa Kỳ.

Tương tự như vậy, “Typhoon” và “Tornado”, “Mirage” và Grippen”, SAAB và một số MiG và Su cũng bị cho ra rìa. Vâng, đó là những chiếc máy bay tốt, nhưng chúng đơn giản chỉ là những chiếc máy bay tốt thôi. Không có gì mang tính thời đại.

Rất khó để đưa ra một đánh giá tổng quan bình thường, các ý kiến thì có rất nhiều và khác nhau, nhưng trên thực tế, tình hình đã là như vậy đấy.

Không có gì siêu nhiên ở đây cả. Vâng, có rất nhiều máy bay Liên Xô, nhưng biết làm thế nào được, vấn đề không phải là chủ nghĩa yêu nước, mà là ở chỗ trường phái thiết kế của các công trình sư hàng không chúng ta thực sự là tốt nhất.

Bạn thử xem, liệu có thể “rút” dù chỉ một chiếc máy bay (Liên Xô) ra khỏi danh sách này được không?

• Lê Hùng- Nguyễn Hoàng (dịch)