13h30, tại trụ sở Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Hà Giang, Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng UBND tỉnh tổ chức họp báo công bố kết quả xác minh điểm thi cao bất thường của nhiều thí sinh trên địa bàn.
114 thí sinh được sửa điểm
Ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Quản lý chất lượng giáo dục thông tin, sau khi dư luận phản ánh bất thường trong điểm thi của Hà Giang, hai bộ Giáo dục và Công an đã vào cuộc. Ngày 13/7, Bộ Giáo dục thành lập tổ công tác chỉ đạo kiểm tra xác minh, gồm thành viên hai bộ. Một ngày sau, tổ này lên Hà Giang trực tiếp kiểm tra quy trình trông thi, chấm thi, xử lý dữ liệu điểm thi…
Với bài Ngữ văn tự luận, đối chiếu điểm trên bài thi của tất cả thí sinh với biên bản thống nhất điểm, điểm thi công bố ngày 11/7, kết quả là trùng khớp, tức không có sự can thiệp.
Với bài thi trắc nghiệm, bằng các biện pháp kỹ thuật và nghiệp vụ, tổ công tác xác nhận dữ liệu ảnh quét các Phiếu trả lời trắc nghiệm gốc của thí sinh được hoàn thiện trước ngày 3/7 (lưu trong đĩa CD1) và gửi về Bộ vẫn nguyên vẹn, không bị sửa chữa, thay thế. Tuy nhiên, kết quả thi của một số thí sinh có dấu hiệu cao bất thường.
Từ manh mối này, ngày 15/7, Bộ Giáo dục thành lập Hội đồng chấm thẩm định, chấm lại tất cả bài thi trắc nghiệm của thí sinh Hà Giang từ đĩa CD1. Kết quả cho thấy cơ bản kết quả thi của thí sinh không thay đổi, tuy nhiên có một số bài thi chấm thẩm định điểm thấp hơn so với công bố.
Cụ thể, môn Toán có 102 bài chênh từ 1 đến 8 điểm (điểm chấm thẩm định là 1; điểm công bố là 9). Môn Vật lý có 85 bài chênh từ 1 đến 7,75 điểm. Môn Hóa có 56 bài chênh 1-8,75 điểm. Môn Sinh có 8 bài chênh 1-4,25 điểm (điểm chấm thẩm định là 4,75; điểm công bố là 9).
Ở tổ hợp Khoa học xã hội, có 9 bài thi Lịch sử chênh từ 1 đến 7,25 điểm (điểm chấm thẩm định là 2,5; điểm công bố là 9,75). 3 bài thi Địa lý chênh từ 1,25 đến 3 điểm. 3 bài Giáo dục công dân có điểm chấm thẩm định tăng hơn 5,75 điểm so với đã công bố.
Với môn tiếng Anh, có 52 bài đã chênh lên từ 1,4 đến 7,8 điểm (điểm chấm thẩm định là 1,2; điểm công bố là 9).
Tổ công tác xác định, 114 thí sinh với hơn 330 bài thi có tổng điểm công bố chênh hơn 1 điểm so với chấm thẩm định. Cá biệt có em tổng điểm được làm tăng lên đến 26,8, thậm chí 29,95 so với điểm chấm thẩm định.
Tổ công tác xác định người trực tiếp can thiệp vào kết quả bài thi là ông Vũ Trọng Lương, Phó trưởng phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng, Sở Giáo dục Hà Giang.
Ông Mai Văn Trinh cho biết, thực hiện quy chế thi THPT quốc gia năm 2018, Hội đồng quyết định kết quả chấm thẩm định được sử dụng để thay thế cho toàn bộ kết quả chấm bài thi trắc nghiệm do Hội đồng thi Sở Giáo dục công bố ngày 11/7. Điểm thi này được sử dụng để xét công nhận tốt nghiệp THPT và xét tuyển sinh đại học, cao đẳng, trung cấp năm 2018.
Thủ đoạn sửa điểm thế nào?
Theo quy định, việc chấm thi trắc nghiệm gồm 4 pha. Ở pha 1, tổ xử lý bài thi trắc nghiệm dùng máy quét ảnh (scanner) tốc độ cao quét bài thi theo từng lô đưa vào thư mục chứa ảnh. Ở pha 2, ảnh được xử lý để đọc thông tin số báo danh, mã đề và các phương án trả lời. Sau đó, cán bộ xử lý xuất báo cáo Bộ Giáo dục về trạng thái ban đầu bài làm của thí sinh, chưa sửa lỗi (đĩa CD1). Đĩa CD1 của Hà Giang gửi về Bộ được xác định vẫn nguyên vẹn, không bị sửa chữa, thay thế.
Theo ông Nguyễn Cao Khương – Phó trưởng phòng 4, A83 Bộ Công An, tại Hà Giang, ông Vũ Trọng Lương nhiều năm được giao phụ trách trực tiếp việc xử lý máy tính quét phiếu trả lời trắc nghiệm của thí sinh thi THPT quốc gia. Ông này được sử dụng máy tính có kết nối mạng để thao tác công việc hàng ngày của cơ quan và việc cá nhân. Ngày 27/6, sau khi Bộ Giáo dục công bộ đáp án chính thức các bài thi trong kỳ thi THPT quốc gia, ông Lương down toàn bộ đáp án về, xử lý sang file exel, lưu vào trong máy tính quét phiếu trả lời trắc nghiệm.
Khi nhận được các tin nhắn đề nghị thay đổi điểm gửi đến điện thoại, ông Lương đã nhập các số báo danh cần sửa điểm vào máy tính, đem máy tính đến phòng quét ảnh. “Sau khi quét file ảnh, chuyển sang file exel, Lương lấy kết quả đã xử lý từ đáp án của Bộ Giáo dục chuẩn bị trước để copy và dán đè vào file chứa đáp án của thí sinh”, ông Khương cho biết.
Sau khi điều chỉnh điểm của thí sinh trên file exel, ông Lương tiếp tục sửa bài thi trắc nghiệm. Qua kiểm tra dữ liệu camera ở Sở Giáo dục Hà Giang, công an phát hiện ngày 27/6, Phó trưởng phòng Lương đã chuyển toàn bộ hòm chứa bài thi trắc nghiệm và máy tính từ khu vực bảo mật đến phòng Khảo thí thuộc Sở. Trong hơn 2 tiếng, từ 12h đến 14h38, ông Lương thao tác mở ổ khoá niêm phong, rút bài ở các túi, tẩy xoá và sửa theo đáp án đã chuẩn bị trước.
Khi thực hiện lại các hành vi gian lận của mình cho tổ công tác, ông Lương chỉ mất 6 giây để sửa kết quả cho một bài thi. “Ở đây tôi thấy quy trình giám sát của công an và thanh tra Bộ, Sở chưa chặt chẽ nên để ông Lương xử lý tất cả mà các thành viên ban giám sát đều ngồi đó. Những người giám sát chấm thi về cơ bản không nắm được đầy đủ quy trình, thao tác khiến ông Lương qua mặt. Đây là kẽ hở cần củng cố và tập huấn kỹ càng trong các kỳ thi sau”, ông Khương nói.
Sẽ tiếp tục điều tra mở rộng
Trong dữ liệu camera ghi lại ở Sở Giáo dục tỉnh Hà Giang, tổ công tác chưa phát hiện cá nhân nào phối hợp với ông Vũ Trọng Lương trong 2 tiếng xử lý bài thi gian lận. Tuy nhiên, Phó trưởng phòng 4 Bộ Công an đánh giá, “nếu chỉ thực hiện một mình thì cực kỳ khó với anh Lương”. Điều này căn cứ từ thực tế đoàn công tác của Bộ Giáo dục gồm 10 người phải làm trong 8 tiếng mới rút được bài kiểm tra và xác định đối sánh xem có sự sửa đổi trên bảng chấm gốc.
“Chúng tôi sẽ làm rõ có hay không sự tiếp tay của một số trường hợp liên quan”, ông Khương khẳng định.
Cục trưởng Quản lý chất lượng Mai Văn Trinh cũng cho biết, việc điều tra những người liên quan đến sai phạm điểm thi THPT quốc gia ở Hà Giang “chưa kết thúc, phải tiến hành tiếp”. Cả Bộ Giáo dục, Bộ Công an và lãnh đạo tỉnh Hà Giang đều kiên trì mục tiêu xử lý đến cùng, đúng người đúng việc và không có vùng cấm trong sự việc này.
Trên máy tính của Phó trưởng phòng Vũ Trọng Lương còn dữ liệu điểm thi THPT quốc gia 2017 của Hà Giang. Để phục vụ cho việc xác minh, Sở Giáo dục và ông Lương đã tự nguyện chuyển giao máy tính này cho tổ công tác mang về Bộ Giáo dục. Khi có ý kiến chỉ đạo từ Bộ trưởng Giáo dục, tổ công tác có thể điều tra làm rõ tiếp kết quả điểm thi năm ngoái của địa phương này.